Franse erfrecht- en buitenlands testamentenrecht: roep om verandering groeit
De Europese Commissie onderzoekt de regels uit 2021 die notarissen dwingen om compensatie te bieden aan kinderen die hun Franse erfdeel ‘mislopen’
Een Britse gepensioneerde in het noordwesten van Frankrijk roept gelijkgestemden op om zich bij hem aan te sluiten en de Europese Commissie in Brussel onder druk te zetten om actie te ondernemen tegen een controversiële Franse erfwet uit 2021.
De wet wil Franse regels opleggen over de ‘beschermde delen’ van de nalatenschap van een ouder voor kinderen, zelfs als de ouder in een testament heeft bepaald dat het erfrecht van zijn nationaliteit van toepassing is op zijn volledige nalatenschap, conform het EU-recht.
Volgens de regels van het Franse recht wordt bijvoorbeeld de helft van iemands nalatenschap toegekend aan één kind, twee derde aan twee kinderen, of driekwart aan drie of meer kinderen.
Zulke regelingen zijn mogelijk niet geschikt voor mensen met nationaliteiten waar het rechtsstelsel flexibeler is, vooral als hun gezinssituatie complex is en er kinderen uit verschillende huwelijken zijn.
Als gevolg hiervan hebben EU-regels die sinds 2015 van kracht zijn, mensen toegestaan om de keuze van het recht van hun nationaliteit te specificeren. De Franse erfrechtwet van 2021 heeft dit systeem echter in twijfel getrokken en onzekerheid gecreëerd.
Vijf maanden zijn verstreken sinds de laatste officiële update van de Commissie over haar beraadslagingen over de vraag of de wet een inbreuk op het EU-recht door Frankrijk vertegenwoordigt. Alle Franse advocaten – notarissen en advocaten – en in het Verenigd Koninkrijk gevestigde specialisten in Frans recht waarmee The Connexion heeft gesproken, zijn van mening dat dit het geval is.
Op de website van de Commissie staat dat zij ernaar streeft om binnen een jaar na ontvangst van een klacht een beslissing te nemen.
Een eerste klacht over de wet werd in december 2022 ingediend door een lezer van Connexion uit Tarn.
De Commissie ontving vervolgens nog meer klachten en publiceerde deze op 15 februari 2023 als een ‘meervoudige’ klacht. Vanaf dat moment tikte er een jaar aan.
Op de website staat dat het in ‘bijzonder ingewikkelde’ gevallen, of wanneer er om meer informatie moet worden gevraagd, langer dan een jaar kan duren, maar dat klagers hiervan op de hoogte moeten worden gesteld.
Op 29 februari gaf het een verklaring uit waarin het zei dat het op 11 december 2023 aan Frankrijk had geschreven en op 12 februari een antwoord had ontvangen, dat het ‘beoordeelde’ voordat het een besluit nam over de volgende stappen.
‘Franse regering negeerde Europese regelgeving’
De wet van 2021 werd naar verluidt ingevoerd om dochters te beschermen onder de shariawetgeving. De dochters die er het meest door worden getroffen, komen echter uit Angelsaksische landen, waar de wetgeving doorgaans veel vrijheid biedt wat betreft de manier waarop eigendommen worden nagelaten.
Dit heeft geleid tot onzekerheid voor mensen die een testament hebben opgesteld en daarbij deze rechten hebben gebruikt om een rechtssysteem te kiezen, zoals dat van Engeland en Wales of van veel Amerikaanse staten.
Lezer Ronnie Bennett, 85, een gepensioneerde directeur uit Pays de la Loire, zei dat de schijnbare breuk van Frankrijk “een parodie is van een verenigd Europa”.
Hij is ‘woedend’ over de wet en over de langdurige beoordeling door de Commissie van de brief die zij van de Franse autoriteiten ontving.
Hij zei dat hij er last van heeft omdat hij twee dochters uit zijn eerste huwelijk heeft en zijn huidige – tweede – vrouw wil beschermen als hij overlijdt, in plaats van dat zijn dochters automatisch een deel van twee derde van zijn nalatenschap krijgen.
“Het had een ernstig probleem kunnen opleveren, maar gelukkig heb ik het met hen kunnen oplossen [meneer Bennett gaf geen specifieke toelichting, maar kinderen kunnen bijvoorbeeld akkoord gaan met het formeel afzien van hun rechten via een procedure bij een notaris].
“Ik vind het vervelend dat de Fransen zomaar een Europees besluit naast zich neer kunnen leggen, omdat ze het er niet mee eens zijn.”
Hij voegde toe: “Ik had een testament gemaakt met behulp van de EU-regels, maar toen kreeg ik te horen dat ik dat nu niet meer kan gebruiken. Het zijn niet alleen Britten die getroffen worden, maar alle buitenlandse inwoners van Frankrijk.”
Eind 2022 diende hij een klacht in bij de Commissie en daarom maakt hij deel uit van de gegroepeerde ‘meervoudige’ klacht.
“Waarom kan de Commissie niet gewoon eens en voor altijd zeggen dat de Franse wet in strijd is met het EU-recht?
“Ik ben nu bereid om een groep bezorgde mensen te vormen die naar hen toe gaan en ons standpunt aan hen voorleggen.”
De oorspronkelijke klaagster, uit Tarn – een lezer van Connexion – uitte ook haar frustratie over de “lange overpeinzing” en vertelde ons dat ze de Commissie een e-mail heeft gestuurd om te zeggen dat ze zich “verraden” voelt door de goedkeuring van de wet van 2021.
Ze merkte op dat er is geopperd dat het grote aantal klachten de reden zou kunnen zijn voor de vertraging, maar zei dat dit alleen maar aantoont hoe belangrijk de kwestie is en hoe dringend er een beslissing moet worden genomen.
Verschillende notarissen hebben aan The Connexion laten weten dat ze gefrustreerd zijn over de wet. Deze wet vereist dat ze contact opnemen met kinderen die volgens de Franse regels ‘in het ongelijk zijn gesteld’ en hen vertellen dat ze het recht hebben om een compensatiebetaling te vragen uit delen van de nalatenschap die zich in Frankrijk bevinden.
Lezers die de heer Bennett willen steunen bij het contacteren van de Europese Commissie, kunnen een e-mail sturen naar news@connexionfrance.com. Wij zullen de berichten dan naar hem doorsturen.
Frans Erfrecht en de Wijzigingen van het Code Civil: Artikel 913
Per 1 november 2021 is het Franse erfrecht gewijzigd, met name door de invoering van artikel 913 in het Code Civil. Deze wijzigingen zijn van groot belang voor zowel Franse inwoners als buitenlanders die eigendommen in Frankrijk bezitten. Dit artikel biedt een overzicht van de veranderingen en de impact ervan op de erfopvolging.
Artikel 913 van het Code Civil regelt de wettelijke verdeling van de nalatenschap bij overlijden. Tot deze herziening was het erfrecht in Frankrijk sterk gericht op de bescherming van de legitieme (wettelijke) erfgenamen, zoals kinderen en echtgenoten. De nieuwe regelgeving beoogt echter een grotere flexibiliteit binnen het erfrecht en geeft erflater meer ruimte om zelf te bepalen hoe zijn of haar nalatenschap verdeeld moet worden.
Een van de belangrijkste wijzigingen is dat de verplichtingen voor minimale erfdeel, die eerder golden voor bepaalde erfgenamen, zijn verlicht. Dit betekent dat een erflater nu meer vrijheid heeft om zijn vermogen te verdelen als de erflater geen directe afstammelingen heeft. Dit is bijzonder relevant voor mensen die voorheen worstelden met de strikte regels van de wettelijke verdeling, vooral in samengestelde gezinnen of bij ongehuwde stellen.
Een ander belangrijk aspect van artikel 913 is de nadruk op het testamentaire beschikking. Hierdoor wordt het voor de erflater mogelijk om specifieke wensen vast te leggen die niet kunnen worden betwist door de wettelijke erfgenamen. Dit opent de deur voor meer persoonlijke en unieke regelingen, waardoor het erfrecht beter aansluit op de wensen van de moderne samenleving.
Tevens heeft de nieuwe regelgeving implicaties voor het zakelijk vermogen en onroerend goed. Het stelt de erflater in staat om specialere en meer complexe testamentaire bepalingen op te stellen, die bijvoorbeeld rekening houden met fiscale implicaties of het behoud van zakelijke activa binnen een familiebedrijf. Dit is van cruciaal belang voor ondernemers en zelfstandigen die zorgdragen voor de continuïteit van hun onderneming.
Echter, met deze grotere vrijheid komen ook verantwoordelijkheden. Het is essentieel dat erflater goed geïnformeerd is over de gevolgen van zijn of haar keuzes en de potentiële impact hiervan op de erfgenamen. Het niet naleven van de nieuwe regels kan leiden tot juridische complicaties en mogelijk zelfs tot geschillen tussen erfgenamen.
Naast de wijzigingen in de verdeling van de nalatenschap, zijn er ook aanpassingen gedaan in de procedure van de aanvaarding van de erfenis. De nieuwe regels vereisen dat erfgenamen actief de erfenis aanvaarden, wat hen ook in staat stelt om de verantwoordelijkheden en verplichtingen die hierbij komen kijken beter te begrijpen.
In conclusie, de invoering van artikel 913 in het Franse Code Civil markeert een significante stap in de modernisering van het erfrecht in Frankrijk. Het biedt erflaters meer mogelijkheden om hun nalatenschap te regelen zoals zij dat wensen, terwijl het ook risico’s en verantwoordelijkheden met zich meebrengt. De veranderingen zijn in het voordeel van de flexibiliteit en maatwerk in erfrechtelijke situaties, maar ze vragen ook om grotere zorgvuldigheid en bewustzijn van de gevolgen voor de betrokken erfgenamen. Hierdoor is het aan te raden voor iedereen die met deze materie te maken heeft om juridisch advies in te winnen en goed voor te bereiden op de toekomst.
ouder artikel: