Nu is het moment! eenvoudig recept om de Aziatische hoornaar te vangen

De Aziatische hoornaar bestrijden: Nu is het moment!

De lente is hét moment om actie te ondernemen tegen de Aziatische hoornaar. In de zomer, wanneer deze agressieve insecten in grote aantallen rondzwermen, is het al te laat om ze effectief te bestrijden. Het beste moment om te handelen is nu, in het vroege voorjaar, wanneer de koninginnen ontwaken uit hun winterslaap en op zoek gaan naar een geschikte plek om een nieuw nest te bouwen.

Dit preventieve ingrijpen is van cruciaal belang, vooral voor imkers, die al jarenlang aanzien hoe hun bijenkolonies worden gedecimeerd door deze invasieve soort. Eén hoornaarnest kan honderden nieuwe koninginnen voortbrengen, die zich in de omgeving verspreiden en nieuwe kolonies stichten. Daarom is het vangen van koninginnen in deze periode dé manier om hun populatie in toom te houden.

Imker Patrick Loubet verloor al zijn bijenkasten

Dat het probleem ernstig is, kan Patrick Loubet, een imker, bevestigen. In november vorig jaar verloor hij al zijn vier bijenkasten door de Aziatische hoornaar (Vespa velutina). Wanhopig besloot hij om vallen op te zetten, en het resultaat was verbluffend.

“Ik begon met twee vallen, gewoon plastic flessen met een lokmiddel, en plaatste ze bij mijn bijenkasten. Binnen 24 uur had ik er al meer dan 1300 gevangen!”, vertelt hij.

“Waarschijnlijk zaten daar ook koninginnen tussen die van plan waren te overwinteren. Dat zou fantastisch zijn, want elke gevangen koningin betekent potentieel één nest minder in de zomer.”

Om de hoornaars te lokken, gebruikte Patrick een eenvoudig recept, dat door veel imkers wordt aanbevolen:

✅ Grenadinesiroop (voor de zoete geur)
✅ Bier (de gist trekt de hoornaars aan)
✅ Witte wijn (het alcoholgehalte weert bijen)

Deze combinatie blijkt zeer effectief en is een goedkoop alternatief voor commercieel verkrijgbare lokstoffen.

Waarom zijn Aziatische hoornaars zo’n probleem?

Aziatische hoornaars zijn extreem vraatzuchtig en voeden zich met een breed scala aan insecten. Hun voorkeur? Honingbijen.

In de nazomer en vroege herfst, wanneer hun voedselbronnen schaarser worden, vallen ze in grote aantallen bijenkasten aan. Ze wachten geduldig bij de ingang van de kast en grijpen bijen in volle vlucht, waarna ze ze naar hun nest brengen om hun larven te voeden. Een enkele kolonie hoornaars kan een complete bijenkolonie verwoesten in slechts enkele dagen.

Deze roofzuchtige insecten vormen een ernstige bedreiging, niet alleen voor imkers, maar ook voor de biodiversiteit in het algemeen. Sinds de eerste waarneming in Frankrijk in 2004, afkomstig uit Zuidoost-Azië, heeft de soort zich razendsnel verspreid over het hele land en inmiddels ook over een groot deel van Europa.

De levenscyclus van de Aziatische hoornaar

De Aziatische hoornaar doorloopt een jaarlijkse cyclus met verschillende cruciale fasen:

📌 Voorjaar (maart-april): Koninginnen ontwaken uit hun winterslaap en gaan op zoek naar een geschikte plek om hun eerste nest te bouwen.
📌 Mei-juni: De eerste werksters verschijnen en nemen de verzorging van het nest over.
📌 Zomer: De kolonie groeit exponentieel en bereikt zijn hoogtepunt in september-oktober.
📌 Najaar: Nieuwe koninginnen worden geboren en bevrucht.
📌 Winter: De kolonie sterft af, alleen de jonge koninginnen overleven en verstoppen zich op beschutte plekken (boomstronken, ondergrondse schuilplaatsen) om in het voorjaar opnieuw te beginnen.

Omdat er jaarlijks maar één generatie hoornaars is, is het vangen van koninginnen in het voorjaar de meest efficiënte methode om de populatie drastisch te verminderen.

Vallen plaatsen: nuttig of zinloos?

Er bestaat enige discussie over de vraag of het systematisch vangen van Aziatische hoornaars wel de juiste aanpak is. Sommigen pleiten ervoor om de natuur haar gang te laten gaan, omdat hoornaars ook andere insecten eten en dus deel uitmaken van het ecosysteem.

Toch is het idee dat we “met de Aziatische hoornaar moeten leren leven” voor imkers en natuurbeschermers moeilijk te accepteren. De vernietiging van bijenvolken vormt een directe bedreiging voor de bestuiving van gewassen en wilde planten, wat enorme ecologische en economische gevolgen heeft.

Bovendien heeft de Aziatische hoornaar weinig natuurlijke vijanden in Europa. Alleen enkele vogelsoorten, zoals de bijeneter, en bepaalde spinnen en wespen durven het aan om deze insecten te vangen. Hierdoor blijft hun populatie ongecontroleerd groeien.

💡 Conclusie: Als we niets doen, zullen Aziatische hoornaars zich steeds verder uitbreiden en nog meer schade aanrichten. Daarom is gericht ingrijpen nodig om de populatie te beheersen.

Hoe plaats je een effectieve val?

🔹 Kies de juiste locatie: Hang vallen op in bomen of struiken, bij bijenkasten of in de buurt van composthopen.
🔹 Gebruik het juiste lokmiddel: Een mix van bier, siroop en witte wijn werkt goed.
🔹 Controleer regelmatig: Vervang de vloeistof wekelijks en zorg ervoor dat er geen nuttige insecten in de val belanden.

Een interessant fenomeen is dat hoornaars elkaar aantrekken. Zodra een val enkele exemplaren heeft gevangen, verspreiden ze feromonen die andere hoornaars lokken, waardoor het effect wordt versterkt.

💡 Wist je dat? Onderzoekers hebben recent de seksuele lokstof van de hoornaarkoningin gesynthetiseerd. Dit kan in de toekomst helpen om mannetjes massaal te vangen en de voortplanting te verstoren.

Beter een rooster dan een fles

Hoewel de bekende plastic fles-val populair is, heeft deze een groot nadeel: hij vangt ook andere insecten, zoals vlinders, zweefvliegen en zelfs Europese hoornaars, die juist nuttig zijn.

Een betere oplossing is een val met een rooster dat ervoor zorgt dat kleinere insecten kunnen ontsnappen, terwijl de grotere Aziatische hoornaars gevangen blijven.

Daarnaast blijkt uit onderzoek dat voedsel-lokstoffen vooral werksters aantrekken en niet de koninginnen of larvenetende hoornaars die bijen aanvallen. Dit betekent dat lokaal vangen slechts een beperkte impact heeft op de totale populatie.

Wat te doen als je een nest vindt?

❌ Niet zelf verwijderen! De Aziatische hoornaar is normaal gesproken niet agressief, maar zal fel verdedigen als het nest wordt verstoord. Dit kan levensgevaarlijke situaties opleveren.

✔️ Schakel een professional in. Alleen gespecialiseerde verdelgers mogen hoornaarnesten veilig verwijderen.
✔️ Meld het nest bij je gemeente. Sommige gemeenten bieden gratis of gesubsidieerde verwijdering aan.

🔥 Let op: Brand of chemische middelen gebruiken is extreem gevaarlijk en kan leiden tot ongecontroleerde verspreiding van de hoornaars.

Slotgedachte

De Aziatische hoornaar is een blijvende uitdaging, maar door op tijd in te grijpen, kunnen we de schade beperken. Vooral het vangen van koninginnen in het voorjaar is een cruciale stap om het aantal nesten in de zomer te verminderen.

🌱 Bestrijding is belangrijk, maar niet de enige oplossing. De achteruitgang van bijenpopulaties heeft ook andere oorzaken, zoals pesticiden, klimaatverandering en verlies van leefgebied. Het aanpakken van deze problemen is net zo essentieel voor het behoud van onze biodiversiteit.

Dus, zie je een hoornaarkoningin vliegen? Plaats een val en draag je steentje bij aan de bescherming van onze bijen! 🐝