Drie Franse misvattingen over de cheques

Door: Laura Wille, uit: Drop magazine

“Ik wil graag pinnen” zeg ik tegen de
Franse winkelmedewerkster. Ze kijkt me
verschrikt aan. Alsof ik net heb gezegd:
“Ik wil graag met mijn onderhuids
geïmplanteerde bodychip betalen.”
Zachtjes fluistert ze: “Dat kan niet.
Maar we accepteren hier wel cheques.”

Er zijn vele leuke Franse gewoontes, maar ook enkele
die het leven onnodig inefficiënt maken. Een daarvan
is de cheque. Waar het verkreukelde chequeboekje in
Nederland samen met de gulden tot een object van nationale
nostalgie is verworden, wint de cheque het in populariteit
in Frankrijk nog makkelijk van de pinpas. Sterker nog, op
veel plekken kun je niet eens pinnen. Maar wel chequen
(zie je, er is in het Nederlands niet eens een werkwoord
voor). Drie misvattingen waar Fransen hun heilige geloof in
de cheque op baseren:

Ten eerste, een cheque is sneller
En nee, dan bedoel ik niet het uitschrijven ervan. Dat duurt
namelijk lang. Wie heeft er niet (wel eens) op weg naar het
vakantieadres in een hypermarché in de rij voor de kassa
gestaan, blij dat je er bijna bent. En dat het omaatje dat
voor je staat haar bril opzet, tergend langzaam iets uit haar
tas pakt, drie keer aan een balpen likt om dan met bibbe-
rende lussen quarante euro et trente­deux centimes op een
papiertje te schrijven. Waarop dan? Op een cheque!
Ik dwaal een beetje af, maar wat ik eigenlijk wil zeggen is
dat Fransen het idee hebben dat als je een cheque ontvangt
van iemand, je dan sneller over je geld beschikt. Zo werd ik
na mijn druivenplukavontuur door de wijnboer uitgenodigd
om op een vrijdagmiddag samen met mijn medeplukkers een apéro te drinken.
Naast heerlijke hapjes en natuurlijk een goed glas wijn, ontvingen we ook ons welverdiende salaris…
met een cheque! Ik moet wat paniekerig gekeken hebben, want
hij zei meteen: “Ik kan het geld ook naar je overmaken hoor.”
Na mijn “heel fijn” waarschuwde hij me wel nog even: “…maar
dan duurt het wel langer voordat je het hebt.”
Het verbaast mij dat juist de Fransen denken dat een cheque-
betaling snel gaat. Een digitale banktransactie duurt toch
maximaal een dag. Een cheque omwisselen kost hier minimaal
een week. Want je moet eerst naar iemand toe om je cheque

Ik wilde laatst een camping car kopen. Ik sprak met de eigena-
resse een prijs af; voor € 5.000 mocht ik de camper hebben.
En hoe we het dan met geld zouden doen, vroeg zij. “Nou, uhm,
gezien het bedrag maak ik het gewoon naar u over?” “Ah, mais
non”, dat vond mevrouw te onveilig. Wat nou als het geld in de
transactie tussen de twee banken kwijt zou raken? Of dat een
bank het zou inpikken? De camper is helaas niet doorgegaan.

Dan… een cheque is veiliger
De meeste Fransen de ik ken hebben een onwrikbaar wantrou-
wen tegen l’état en alles wat daar van oorsprong mee te maken
had of nog steeds heeft. Wie je sowieso nooit moet vertrouwen
zijn politici, ambtenaren (wat ik altijd grappig vind aangezien
Frankrijk het grootste absolute aantal ambtenaren van Europa
heeft) en natuurlijk bankiers. Bankiers, omdat die net als de
staat alleen maar aan hun eigen gewin denken. Dus ook de
mogelijkheden om jezelf het leven makkelijker te maken met
digitale banktransacties, daar moet je vooral niet intrappen.
we daarmee eigenlijk willen zeggen is dat we bang zijn voor
verandering en dat we geen zin hebben te bedenken dat dit
misschien spannend, maar wel noodzakelijk is. De Fransen
kunnen dit extra goed. Een recent en prachtig voorbeeld daar-
van is natuurlijk de uitspraak van de Franse minister Didier
Guillaume: “Wijn is geen alcohol.” Want, zo redeneert hij, wijn
hoort bij de Franse cultuur; het is heel normaal om bij iedere
maaltijd wijn te drinken. Of zoals de vakbonden die opkwamen
voor de belangen van politieagenten – toen de nieuwe korps-
chef in 2011 le quart de vin wilde afschaffen – zeiden dat dit
cultuur was. Nu houd ik ook wel van een glaasje wijn (of twee)
bij de lunch, maar niemand zit natuurlijk te wachten op een
politiecorps dat dagelijks na 14 uur half beneveld zijn werk
moet doen.

En ten slotte, een cheque is cultuur
Wij hebben er in Nederland tegenwoordig een handje van om
moeilijke thema’s te parkeren onder het mom van cultuur. Wat
op te halen. Dan moet je naar je eigen bank om die cheque te
verzilveren. En dat kan alleen op oneven maandagochtenden
en even donderdagmiddagen, mits het geen feestdag is, of
alle medewerkers niet toevallig die dag met een geel hesje
kruispunten staan te bezetten. En natuurlijk mits de daartoe
bevoegde cheques-omwissel-medewerker niet net op vakantie
is of uit lunchen.


En nu?
De cheque zal uiteindelijk wel uit het Franse betaalverkeer ver-
dwijnen. Want de jongeren zien allang in dat online bankieren
sneller en op z’n minst even veilig is. En over cultuur gesproken:
de eerste versie van de chip, die tegenwoordig gebruikt wordt
in alle digitale banktransacties, is al in 1974 uitgevonden. Door
een Fransman! Roland Moreno. Dus eigenlijk is digitaal bankie-
ren hartstikke Franse cultuur. •

Verwante berichten